شايد بهترين طريق مقابله با فشار عصبي آن باشد كه عامل موجد استرس را از ميان برداريم و استرس را رفع كنيم. اما در اغلب موارد اين امر ممكن نيست و بايد به گونه‌اي با استرس سازگاري كرد و تحمل آن را برخود هموار ساخت و از شدت آن كاست. طرق مشروح در ذيل نمونه‌اي از تدابيري است كه می توان به صورت فردی براي مقابله و سازگاري با استرس پيشنهاد گرديده است.
نکته: در تبیین عوامل سعی شده شرط اختصار رعایت شود و لازم است در صورتی که تصور می کنید درگیر یکی یا تعدادی از این عوامل هستید مطالعات دقیق تری را در این خصوص داشته باشید و این نوشته صرفا جهت معرفی و آشنایی است.
– تدوين برنامه زمان بندي شده
بسياري از افراد نمي‌توانند برنامه‌هاي كاري خود را از نظر زماني تدوين كنند. كارگر يا كارمندي كه برنامه كاري منظمي دارد مي‌تواند همه كارهاي خود را به موقع انجام دهد و از اين بابت دو برابر كسي كار خواهد كرد كه بدون برنامه است. بنابراين اگر كسي بتواند اصول مديريت زمان را درك كند و آنها را به كار بندد، بهتر مي‌تواند به وظايف محوله برسدو دچار استرس كمتري خواهد شد.
– درمان ادراكي
در اين طريق مبارزه با استرس، فرض بر اين است كه استرس‌هاي اتسان ناشي از ادراكات و تفكرات وي از محيط است. بنابراين با تغيير ادراكات خود مي‌توان بر استرس غلبه كرد. در درمان ادراكي هدف آن است كه گرايشي مثبت نسبت به مسايل و اتفاقات پيدا كنيم كه ضمن واقعي بودن، آزاردهنده نباشد. درك واقعيت با ديدي خوشبينانه و انديشيدن به رويدادهاي خوب و اميدوار كننده، شايد بتواند نحوه ادراك انسان را به‌گونه‌اي شكل دهد كه كمتر دچار فشار عصبي شود و با روحيه‌اي قوي‌تر با مشكلات ناشي از آن روبرو گردد.
– احساس صميميت و حمايت گروهي
انسان در زندگي نيازمند محيطي صميمي و دوستان و ياراني است كه حامي و همدم او باشند. در مواقع دچار شدن به فشار عصبي نيز اگر چنين محيطي براي فرد فراهم باشد كه بتواند به آن پناه برد در رفع استرس وي بسيار موثر خواهد بود. بيان مشكلات ومسايلي كه انسان را آزار مي‌دهد براي يك دوست موجب تخليه اضطراب و نگراني مي‌شود و به فرد تسكين مي‌دهد. در زندگي اجتماعي، خانواده و سازمان همواره نياز به محيطي گرم و محبت‌آميز وجود دارد و در صورت رفع اين نياز و احساس حمايت گروهي، فرد در مواجهه با استرس توانمندتر مي‌شود.
– ورزش
پزشكان براي رفع تنش يا فشار رواني توصيه مي‌كنند كه افراد به ورزش روي آورند و قدم زدن، دويدن، شنا و دوچرخه سواري را در برنامه كار روزانه خود بگنجانند. اين نوع ورزش‌ها موجب مي‌شود تا توان و ظرفيت قلب افزايش يابد، مغز استراحت بيشتري نمايد، ضربان قلب (به هنگام استراحت) كاهش يابد و انسان را از گرداب درآورد. افراد مي‌توانند با استفاده از ورزش‌هايي شبيه يوگا و هيپنوتيزم تمدد اعصاب نمايند. هدف از اين كارها رسيدن به حالتي از تمدد اعصاب كامل است، يعني حالتي كه انسان از نظر فيزيكي احساس راحتي مي‌كند، از محيط خود جدا مي‌شود و با احساسات و عواطف جسمي فاصله مي‌گيرد. اگر كسي بتواند روزانه 15 تا 20 دقيقه از طريق اين كارها تنش‌زدايي كند، نوعي آرامش خاطر پيدا خواهد كرد. نكته مهم‌تر اينكه اين كارها مي‌توانند به نتايج ديگري هم بينجامد كه برخي از آنها پايين آمدن ضربان قلب و فشار خون است.
– برنامه موثر تغذيه و استراحت
اين تدبير كمك خواهد كرد تا با افزايش انرژي از طريق رژيم غذايي مناسب براي برآورده ساختن تقاضاهايي كه در مقابل شما قرار دارد بر فشار رواني، غلبه نماييد. زماني كه يك برنامه موثر را تهيه كرديد بايد جزيي از زندگي شما محسوب شود. تناسب اندام نيز بايد بر اساس يك الگوي منظم، حفظ گردد.
استراحت مناسب نيز يكي از راه‌هاي موثر براي مقابله با فشار عصبي است. استراحت شكل‌هاي مختلفي دارد. يكي از راه‌هاي استراحت كردن، استفاده منظم از تعطيلات است. نتيجه تحقيقات نشان مي‌دهند كه برداشت افراد نسبت به ويژگي‌هاي محيط سازمان بعد از بازگشت از مرخصي به طور بارزي تغيير مي‌كند. اشخاص در حين كار نيز مي‌توانند استراحت كنند. توصيه شده است كه افراد در حين كار روزانه در فواصل زماني معيني استراحت كنند. يكي از راه‌هاي متداول استراحت، آرام نشستن و بستن چشم‌ها به مدت ده دقيقه، هر روز بعدازظهر مي‌باشد.
استراحت‌هاي كوتاه با فواصل نسبتا كوتاه (مثلا هر يك ساعت يك بار) بهتر از استراحت طولاني بعد از رسيدن به مرحله خستگي شديد است.
– نگرش مثبت و انتظارات واقع‌بينانه
نگرش‌هاي مثبت، نيروبخش و روح‌افزا بوده و موجب خودارضايي روحي مي‌شوند و به اين ترتيب لذت و رضايت بيشتري به همراه دارند. به اين منظور نكات ناخوشايند گذشته را در حد امكان بايستي رها كرد و احساسات و مفاهيم مثبت را اتخاذ نمود. از سوي ديگر به منظور غلبه بر فشار رواني، لازم است انتظارات و توقعات واقع بينانه‌اي از خود، كار و شغل و مردم اطراف خود داشته باشيد. در مراحل مختلف زندگي، لازم است كه نيازهاي خود را ارزيابي مجدد و انتظارات واقع‌بينانه‌تري را در نظر بگيريد تا در غلبه بر فشار رواني موفق شويد.
موفق باشید.
