رهبری یعنی اثرگذاری بر زیر دستان. پس هر دانش، مهارت و توانایی که بتواند منجر به بهبود اثرگذاری بر زیردستان شود، مهارت رهبری فرد را توسعه داده است. این دانش، مهارت و توانایی ها از موقعیتهای مختلفی می تواند فراهم شود که یکی از جالب ترین و در عین مغفول ترین آنها، بازخور ی است که می توانند از اطرافیان خود دریافت کنند. 
اغلب ما با این پیش فرض سراغ بازخور 360 درجه میرویم، که خوب است و صرف اینکه از منابع متعدد بازخور را جمع اوری کنیم و گزارش آنرا در اختیار افراد و مدیران آنها قرار دهیم کفایت می کند. بماند که در اغلب مواردی که خود بنده از نزدیک دیده ام، حتی این قسمت هم صورت نمیگیرد و صرفا بازخور های 360 جمع آوری میشود که به کارانه متصل گردد که همین خود منشاء بسیاری مشکلات دیگر است.
جالب است بدانید که در اغلب تحقیقات نتایج جالبی از وجود و کارکرد بازخور دریافت نکرده اند. به عنوان مثال دو پژوهشگر به نام های کلاگر و دی‌نیسی در سال 1996 بعد از فراتحلیل و جمع بندی از 131 پژوهشی که تا آن تاریخ انجام شده بود اینگونه نتیجه گیری کردند که بهبودها در حالت کلی خیلی جزئی و بسیار کمتر از سطح پیش بینی شده است و در یک سوم موارد حتی کاهش نیز داشته است.
گروهی از محققان در یک پژوهش بسیار جذاب و هیجان انگیز به بررسی نقش بازخور 360درجه بر بهبود رفتار مدیران با زیردستان پرداخته اند.
آنها در پژوهش خود سه دسته مدیران را سازماندهی کرده اند:
اول: گروهی که بازخور دریافت کرده اند و همراه با آن در یک جلسه بازخور نیز شرکت کرده اند.
دوم: گروهی که بازخور دریافت کرده اند ولی جلسه‌ی بازخوری برای آنها تشکیل نشده است.
سوم: گروهی که نه بازخور دریافت کرده اند و نه جلسه بازخور ی هم متعاقبا برای آنها تشکیل شده است.
دو نکته:
اول اینکه بازخوری که در این مطالعه مد نظر بوده، به صورت 360 درجه تعریف شده است، یعنی سعی شده است بازخور از منابع متعدد برای افراد فراهم آید. بازخور از منابع متعدد از رفتار اثرگذار مدیر توسط زیردستان، همکاران و مافوقها.
دوم اینکه منظور از جلسات بازخور این است که بعد از اینکه فرد گزارش بازخور خود را به صورت مکتوب دریافت می کند، یک تسهیلگر یا به اصطلاح منتور با فرد در خصوص گزارش بازخوری که دریافت کرده است، به صحبت می نشیند و در این خصوص گپ و گفتی خواهند داشت.
نتایج بسیار جالب توجه اند: مدیرانی که بازخور از منابع متعدد در یافت کرده اند و همزمان جلسه بازخور نیز برای آنها برگذار شده است، برخی از تاکتیکهای کلیدی اثرگذاری‌شان بر زیردستان افزایش یافته است در حالی که در دو گروه دیگر تغییرات چندانی رخ نداده است.
با این اوصاف، ضمن اینکه بازخور 360 درجه خوب و کاربردی است و هرچه منابع آن متنوع تر باشد، اثر بیشتر خواهد داشت ولی به شرطها و شروطها، اینکه جلسات بازخور به ترتیبی که عرض شد همراه با حضور یک تسهیلگر یا منتور باشد.یک تسهیلگر بی طرف به احتمال کمتری باعث ایجاد واکنشی تدافعی خواهد شد و قطعا قابلیت بیشتری برای ارائه مشاوره و آماده سازی مدیران برای بهبود رفتار و نهایتاً عملکردشان خواهد داشت. ارائه آموزش از طریق مربی گری مستمر می تواند اثربخشی بازخور رفتاری را افزایش دهد. وجود تسهیلگر کمک می کند تا فرد درک بهتری از رفتار خود کسب کند، مهارتهای لازم برای بکارگیری موثر رفتار خود را کسب کند و نهایتا می تواند کمک فراوانی به افزایش اعتماد به نفس فرد بازخور گیرنده داشته باشد.
پیروز و پایدار باشید.
