دغدغه اصلی که ما در مدیریت استعداد، ایجاد فرایندی در مدیریت سازمان است تا بواسطه‌ی آن مطمئن باشیم کلیه افرادی که در سازمان هستند در جای مناسبی قرار گرفته اند ضمن اینکه هیچ پستی در هیچ نقطه ای از سازمان خالی نخواهد ماند. در وضعیت فعلی که نیروی کار در ایران دارد، با دو مسئله عمده مواجه هستیم: از یک سو، کمیابی و کمبود جدی در استعدادهای واقعی وجود دارد و از سوی دیگر انتظارات افراد شاغل به طرز روز افزونی در حال افزایش است. اغلب افراد خود را استعدادهایی میدانند که به دلیل شرایط نامناسب توانایی رشد نیافته اند، که البته تا حدودی هم بیراه نمیگویند. ولی مسئله جدی تر از این، مورد اول است که کمبود واقعی در استعدادهای واقعی است. در ادبیات مرتبط با مدیریت استعداد چهار عامل را موثر بر جذب استعدادها در بازار کار دانسته اند:
- – کمبود نيروي کار شايسته و کميابي استعدادها،
- – کوچک‌سازي و تخت شدن سازمان‌ها،
- – ماهيت در حال تغيير مشاغل،
- – و تغيير قرارداد روانشناختي ميان کارمند و کارفرما.
در خصوص هر کدام از این عوامل می توان یک کتاب نوشت و صدها تحقیق انجام داد. ولی من در این نوشته به صورت مختصر روی مورد آخر متمرکز می شوم. ماهیت تعهد تغییر کرده است.ماهیت قرارداد روان شناختی میان فرد با سازمانش تغییر کرده است. امروزه کمتر کسی به سازمان خود متعهد می شود. مخصوصا این در خصوص استعدادها شدیدتر است. استعدادها به سازمان خود تعهد ندارند. به مسیر شغلی خود متعهد هستند. اینکه کجا تخصص خود را بکار گیرند کمتر از این موثر است که اندازه سازمان چقدر است. برای اغلب آنها این مهم است که آیا دانشی که در اختیاز دارند و تخصصی که دارند کجا اجازه اجرایی شدن را پیدا می کند. با تغییر ماهیت تعهد افراد از سازمان به سمت مسیر شغلی، انتظارات دو طرف نیز بایستی منطقی تر گردد و شاید لازم باشد سازمان کمی انتظارات خود را تعدیل کند.
البته نا گفته نماند عوامل و متغیرهای زیادی در این مسیر بایستی در نظر گرفته شود که چگونه یک استعداد، سازمانی را انتخاب می کند یا خیر. برخی از این عوامل شامل موارد ذیل است:
- حقوق و مزایا
- فرصت رشد و ارتقا
- برند و شهرت سازمان
- فرصت یادگیری
- شغلی با مسئولیتهای اشباع شده
بنابراین اگر تصمیم به جذب استعدادی داریم این عوامل را بایستی حتما در نظر بگیریم که آیا جدای اینکه سازمان های دیگر چه می کنند، سازمان ما چه حرف جدی در مورد هر کدام از موارد برای فرد دارد.
به شرط حیات در نوشته های بعدی به برخی تحقیقات مرتبط نیز اشاره خواهم کرد که چه عواملی و در چه دسته هایی میتواند در انتخاب یک سازمان توسط یک فرد که از دید ما استعداد محسوب می شود موثر باشد.